Alternatieven voor suiker zijn er ook. Er zijn de kunstmatige zoetstoffen zoals sacharine, acesulfaam-K, natriumcyclamaat en aspartaam. Een recent voor de Europese markt toegestaan voedingsmiddel is Stevia. Stevia is een tropische plant met zeer zoet smakende blaadjes, die suiker op een natuurlijke manier volledig kan vervangen. Hoewel er nog weinig bewijs is voor de nadelige effecten van de kunstmatige zoetstoffen lijkt het toch beter de voorkeur te geven aan een 100% natuurlijke stof als stevia. De zoetheid van deze stoffen geven mogelijk wel aanleiding voor het lichaam om hier deels op te reageren alsof het suikers zijn. Uiteraard zal er dan geen opslag in de vorm van vetten plaatsvinden echter het gevoel van de behoefte aan zoet zal eerder verstrekt worden dan afnemen. Het is dus zinvol om ook deze zoetstoffen daar waar mogelijk is sterk te verlagen.

Maar dat is niet alles

Een groot deel van ons voedsel bestaat tegenwoordig uit vaak grotendeels simpele suikers en koolhydraten, grotendeels zetmeel. Voedingsmiddelen die voornamelijk koolhydraten bevatten zijn brood en crackers, aardappelen, pasta en rijst. Maar ook de gezondere voedingsmiddelen als volkorenbrood, (zilver)vliesrijst en muesli bestaan voornamelijk uit koolhydraten. Koolhydraten worden in onze darmen snel omgezet in suiker. De stijging van de bloedsuikerspiegel die daarbij hoort wordt uitgedrukt in de glykemische index.

Voor brood, pasta en rijst is die glykemische index helemaal niet zoveel minder als voor gewone suiker. Met andere woorden, veel koolhydraten eten leidt net zo goed tot een hoge suikerbelasting van het lichaam. Een nog belangrijkere factor is de glykemische lading van een voedingsmiddel.

Daarbij gaat het niet alleen om hoeveel van het voedingsmiddel dat in suiker kan worden omgezet, maar ook om de grootte van de portie. Zo is de glykemische index van een banaan net iets groter dan die van een witte boterham, maar een banaan bevat het nuttige inuline en daarnaast nog meer nuttige stoffen.

Bovendien kunnen wij ook suiker maken, uit eiwitten en melkzuur. Dit heet gluconeogenese (suikernieuwvorming). Maar veel mensen hebben hiervoor maar een beperkte capaciteit, omdat er immers toch altijd voldoende suiker uit het voedsel komt. Deze capaciteit valt echter te trainen en daarom kan een mens (op termijn) voeding zonder koolhydraten eten.

Evenals spiercellen en zenuwcellen kunnen kankercellen goed suiker gebruiken voor hun energie maar zij gebruiken hierbij veel vaker en meer de anaerobe glycolyse, zelfs wanneer er voldoende zuurstof is. Zij verspillen dus energie. Dit is wellicht ook een van de redenen dat mensen in een gevorderd stadium van kanker veel afvallen.

Vermoedelijk zijn er vele verschillende werkingsmechanismen die verantwoordelijk zijn voor het feit dat grotere hoeveelheden suiker een rol spelen bij ontstaan en bevordering van kanker. De meeste daarvan zijn waarschijnlijk nu nog niet eens bekend. Maar onderdrukking van de afweer door hoge insulinespiegels ten gevolge van een hoge suikerconsumptie lijkt in ieder geval een belangrijke factor.

Daarnaast is duidelijk geworden dat mensen met diabetes (suikerziekte) een verhoogde kans op kanker hebben. Of dat nu direct door de hogere bloedsuikerspiegels komt, of indirect via het voorstadium met verhoogd insuline, we weten het niet. Wel duidelijk is dat er een ongunstige relatie is tussen een hoge suikerconsumptie en het optreden van kanker.